Delftse SchaakSite - In memoriam

Willem-Jan opende de deur en liet me binnen. Gerda stond op het punt naar haar bridgeavond te gaan en wij zouden de avond samen doorbrengen, iets dat we de laatste jaren wel vaker deden. Meestal bij hem thuis, soms uit eten, een keer door in de kroeg naar een EC-wedstrijd van Ajax te kijken. Meestal met zijn tweeën, in oktober vorig jaar bij een wijnproef-middag met Gerda.

Op tafel stonden schaakspullen gereed: een schaakbord, schaakstukken en een klok. De koffie werd ingeschonken. Wie Willem-Jan kent weet dat er zich ondertussen een gesprek ontspon, over allerlei zaken. Hij had een brede belangstelling, waaronder geschiedenis, sport en politiek. Hij was o.a. een groot liefhebben van atlassen en kaarten, en bijvoorbeeld over de geschiedenis van hun huis kon hij mooie verhalen vertellen.

Willem-Jan en ik kenden elkaar goed. Niet alleen waren we ruim 20 jaar lid van de Delftse Schaakclub, we waren ook bestuursgenoten van die club in de acht jaar (van 2004 t/m 2011) dat hij voorzitter was. In die periode heb ik Willem-Jan leren kennen als een man met een groot hart, maar ook als levensgenieter. Gerda en hij hebben elkaar o.a. daarin gevonden, want beiden hielden van een goed gesprek, liefst met een goed bord eten en glas wijn, en bereisden samen de wereld.

Dat genieten gunde Willem-Jan ook aan anderen. Befaamd zijn dan ook de bestuursvergaderingen die bij hen thuis werden gehouden, in de zomer zodat het weer goed was en we in de tuin konden zitten. Dan mochten we eerst van een fantastische maaltijd genieten, waarna we moeite moesten doen om op tijd te beginnen met de vergadering.
Zijn sociale instelling bleek overigens uit de befaamde brunches voor zijn schaakteam die Gerda en hij eens per jaar aanrichtten. Ook vierde hij zijn verjaardag enige malen met een invitatie-schaaktoernooi, waar het niet aan hapjes en drankjes ontbrak. En toen 2 jaar geleden een ander clubicoon, Arno Wiersma totaal onverwachts overleed was het herinneringstoernooi bij hen.

Willem-Jan was geen onbeschreven blad toen hij begin jaren 2000 actief werd voor de club. Willem-Jan was in Gouda jarenlang voorzitter van de plaatselijke schaakvereniging Messemaeker 1847 was geweest, en daarna ook nog jarenlang voorzitter van de Rotterdamse Schaakbond.

En zijn Delftse activiteiten beperkten zich niet tot alleen DSC. Hij was ook jaren actief geweest in het bestuur van Delftstede, een sociaal-culturele stichting die een oud ziekenhuis aan de rand van het centrum van Delft beheert, en ruimtes en zalen verhuurt aan verenigingen en kleine bedrijven. In dat bestuur was hij penningmeester, ik secretaris. En in het dagelijkse leven was hij vele jaren directeur van Pinpoint, een bedrijf dat overheden en organisaties adviseerde op het gebied van veiligheid.

De koffie en koekjes hadden goed gesmaakt, en er kwam een fles wijn op tafel. Ik had nog overwogen om een fles wijn mee te nemen, maar had dat uiteindelijk niet gedaan. Bij binnenkomst had ik nog gegrapt dat ik dat niet had gedaan omdat dat gezien hun uitgebreide wijnkelder water naar de zee dragen was, iets wat ze lachend erkenden.

Willem-Jan hield van het schaakspel, en speelde zoveel als mogelijk mee aan de diverse competities. Hij kon het op een goede dag iedereen lastig maken, en werd enkele jaren geleden zelfs een keer (voor alle favorieten!) snelschaakkampioen van de club, iets waar hij altijd trots op bleef.

Maar hij was ook actief als coördinator en aanspreekpunt van de 8 a 9 teams die namens DSC aan de regionale competitie deelnamen. Dat betekende voor de start van het seizoen veel overleg met de diverse teamleiders over de teamindeling. Dat was geen sinecure, want niet alleen speelsterkte was een criterium, maar ook de persoonlijke voorkeuren van de spelers. Befaamd waren dan ook zijn Excelsheets met de namen van ruim 100 spelers, hun rating, en de voorlopige teamindeling. Daarover voerde hij met Jan en alleman overleg voordat er een keuze werd gemaakt.

Ook tijdens het seizoen bleef hij geïnteresseerd, en kwam regelmatig bij uitwedstrijden kijken, om te zien hoe het ging, en om successen samen te vieren. Een anekdote daarover mag niet ontbreken. Enkele jaren geleden was hij als toeschouwer naar een centrale laatste ronde in Zoetermeer gekomen, waar enkele DSC-teams meespeelden. Na een succesvolle en gezellige avond bleven er ineens zes mensen over die nog terug moesten naar Delft. Ook schakers maken rekenvouten! Een van ons stelde nog voor om met het OV terug te gaan, maar Willem-Jan wilde daar niets van weten: zes mensen pasten goed in zijn SAAB, ook al mocht het officieel niet. Dus met zijn vieren op de achterbank ging het net. We waren Zoetermeer nog niet uit of werden we aangehouden door de politie, die de 4 achterbankers allemaal bekeurden wegens het niet dragen van een gordel. De boetes hebben we met zijn zessen gedeeld.

Gezien bovenstaande zal het geen verrassing zijn dat hij vorig jaar tot lid van verdienste van DSC werd benoemd!

Toer Gerda rond 12 uur terugkwam van haar bridgeavond stonden ook voor haar een glas wijn en wat hapjes klaar. Willem-Jan en ik waren nog steeds in gesprek, en hadden nog geen tijd gehad om een partij te spelen.

Door bovenstaande heen schijnt de persoonlijkheid van Willem-Jan goed door: hij had een groot hart, hield van met mensen omgaan, van organiseren, en was in alle situaties een ras-optimist die problemen wilde oplossen en uitdagingen wilde aangaan. Hij wilde graag iets voor anderen betekenen, en betaalde bijv. ook regelmatig eten van een clubgenoot die het financieel moeilijk had.

Uiteindelijk hebben we aan het einde van die avond 2 of 3 snelschaakpotjes gespeeld. Uiteraard wist ik toen nog niet dat het de laatste partijen zouden worden die we ooit zouden spelen. Nooit meer de Botwinnik-variant of het Russisch op het bord.

Schakers weten dat tijdens het schaken je tijdsbeleving heel anders is, de tijd vliegt echt voorbij. Volgens psychologen doet ook leeftijd iets met je interne klok, die gaat harder lopen naarmate de leeftijd oploopt, en dus lijkt de tijd steeds sneller te gaan. Ik vermoed dat die tijd nog sneller gaat als je weet dat je einde nadert. Dat geldt dan niet alleen voor die persoon, maar ook voor mensen in diens nabijheid.

Want Willem-Jan’s einde kwam - voor hem en zijn omgeving – op 12 september jongstleden veel te snel. Een laat geconstateerde kanker bleek uitgezaaid. Hij ging die aandoening aan zoals hij andere uitdagingen aanging: heads on, optimistisch, met initiatief, en met veel energie. Hij verdiepte zich in de materie, en las alles over het onderwerp wat los en vast zat, en liet second opinions uitvoeren, ook in het buitenland. Daarom was hij in korte tijd een expert op het gebied van kanker, en de stand van zaken in de medische wereld. Hij vertelde daar met regelmaat over, en had daarover volgens eigen zeggen diverse goede boeken kunnen schrijven. Helaas is het daar niet meer van gekomen.

Beste Willem-Jan, je was een prachtmens, en we mogen ons gelukkig prijzen dat we je zo lang hebben mogen meemaken. Dank voor alles wat je voor mij en ons hebt betekend. We hadden je nog zoveel mooie jaren gegund, samen met Gerda.
De wereld is zonder jou een stuk leger!

Ted Barendse