99: Komt U HIER maar eens staan
Combinaties van het type: Komt U HIER maar eens staan, zijn anders dan combinaties van het type: Gaat U DAAR maar staan. Ik ga trachten U dat wetenschappelijk verantwoord toe te lichten.
Op het moment dat U dit leest bent U waarschijnlijk HIER, maar iemand anders zou kunnen vinden dat U DAAR bent. DAAR blijkt dus ergens anders te zijn dan HIER. Op datzelfde moment ben ik HIER, maar U zou kunnen menen dat ik DAAR ben. Dat geldt altijd, waar U en ik ook zijn. HIER en DAAR blijken dus onafhankelijk te zijn van de plaats waar wij ons bevinden. Na het wetenschappelijk bewijs, dat we zo geen steek opschieten, een tweede voorbeeld.
Het tweede voorbeeld betreft de twee kanten van een rivier. Deze kant is HIER en DAAR is natuurlijk de overkant. Maar dat ligt heel anders als ik DAAR ben. Drs. P. heeft in een van zijn liederen getracht duidelijk te maken welk van beide kanten van een rivier de overkant is. Ook hij faalde op wetenschappelijk verantwoorde wijze, waarbij ook nog zijn boot zonk (zie en luister naar "De Veerpont (Heen en Weer)" van drs. P.).
En als schaker kunnen we dat wel. Met een schaakspel kunnen wij duidelijk maken wat het verschil is tussen HIER en DAAR. Weer een voorbeeld dat schakers het maar gemakkelijk hebben!
Neem een stelling waarin de dame nog juist het mat verhindert. De dame wordt door een gemeen zetje van haar veld verdreven, moet ergens anders gaan staan en er volgt een verpletterend mat. Dat was een zetje van het type: Gaat U DAAR maar staan. Overbelasting van een Dame is er trouwens ook een speciaal voorbeeld van. De Dame dekt links een stuk en tegelijk rechts het mat. Het stuk links wordt geslagen, de Dame neemt terug en rechts volgt mat: de Dame stond nu ergens anders dan waar ze nodig was. Een helder geval van: Gaat U DAAR maar staan.
Een goed voorbeeld van: Komt U HIER maar eens staan, is deze stelling.
Er volgt 1.f6+ en na 1...Df6: resp. 1...Kf6: (Dame, resp. Koning, komt U HIER maar eens staan) volgt 2.Ph5+ resp. 2.Pd5+, in beide gevallen met Damewinst.
Natuurlijk is dit oefenstof voor stap 4. Toch blijkt in de tegenwoordige grootmeesterpraktijk een combinatie van het type: Komt U HIER maar eens staan, relatief vaker te worden gemist dan een van het type: Gaat U DAAR maar staan. Dat komt natuurlijk ook omdat de meeste grootmeesters de stappenmethode niet beheersen.
Ter oefening bied ik U een voorbeeld van een combinatie van het type: Komt U HIER maar eens staan.
Grootmeester Berg, een erkend volgeling van de stappenmethode, speelde in zijn partij tegen Eliskases in het Hoogoven Schaaktoernooi 1959:
1.Dh4 Ld7 2.Txf6! Komt U HIER maar eens staan. 2...Dxf6 3.d6+ En damewinst: fijn dat de Dame HIER staat. Zwart gaf op.
Na deze introductie plus oefening reken ik erop dat U combinaties van het type: Komt U HIER maar eens staan voortaan herkent!
N.B. Dit is aflevering 99 van mijn Rekenvoutjes. De volgende zal dus nr. 100 zijn. Ik stel voor een cluborgaan (Axioma) te wijden aan dit thema. Ik nodig iedereen uit mij een artikeltje te leveren met als titel: Rekenvoutje, zodat we dit najaar een cluborgaan kunnen uitgeven met de mooiste Rekenvoutjes.