offers brengen voor activiteit
Nadat ik weer eens gedwongen werd de humor van de vertelling betreffende de zich ontwikkelende mens tot mij te nemen, deed mij dit denken aan de ontwikkeling van de schakende mens, en de invloed van deze denksport op zijn leven - of misschien wel de invloed van zijn leven op de activiteit ten aanzien van dit spelletje?
Nee, ook U zal ik niet sparen: de mens begint met het niet op benen lopen (ook wel kruipen genoemd) en vervolgt zijn weg op twee benen teneinde op (inclusief de wandelstok) drie benen te eindigen, waarbij de rolstoel en eventuele krukken nog maar buiten beschouwing worden gelaten.
>Het merendeel der schakers zal op jeugdige leeftijd met deze sport zijn aangevangen. Nadat de spelregels wederom op de volgende generatie zijn overgebracht, of wellicht is die taak deze keer wel volbracht door generatiegenoten, werd \het maar eens tijd\ dat er ook een club gezocht werd. Tenslotte was je niet de enige die wilde spelen met die uiterst frappante speeltjes, meerdere vriendjes wachtten jouw aankomst reeds af, of zochten gelijktijdig naar vertier op de plaatselijke schaakclub.
>Vrijblijvendheid, daar stond de club garant voor. Helaas hadden je vriendjes het echter veelal druk met dan wel voetbal, knikkeren, wielrennen en atletiek, dan wel hockey, tennis, golf, polo of cricket. En laten wij vooral de muzieklessen niet in de vergetelheid doen verdwijnen.
Kiezen voor schaken?
Zelden echter kon het schaken hiermee gecombineerd worden, laat staan dat het prioriteit kreeg ten opzichte van de andere bezigheden. Kortom, het werd niet meer dan bittere noodzaak je tevreden te stellen met de vriendjes die je op de club zelf gemaakt had, die het schaken, net als jij, wel genoeg waardeerden om de mogelijkheid op een toekomstige verschijning op Escot of Wimbledon, of het winnen van een Ryder of Davis Cup of Champions Trophy aan zich voorbij te laten gaan en de pianolessen in te korten tot één keer per week. En plots bleken er ook toernooien te bestaan.
Vrije tijd als synoniem voor nog meer schaken
Wat, toernooien? Jazeker, afgezien van de wekelijkse clubavond valt er vaak ook in het weekend ergens te schaken. De basisschool werd vaarwel gezegd en de overgang naar de brugklas van het voortgezet onderwijs was een enorme verandering. Het schaken bleef echter de stabiele factor. Waar de mogelijkheid tot schaken bestond werd deze benut, en velen stopten ook veel vrije tijd in zelfstudie naast het bord.
>Aangekomen zijn wij nu bij het punt dat ook de middelbare school reeds afgerond is, met de studie op komst. Onmiddellijk werd het schaken aangewend als argument voor een jaartje \sabbatical\ (lees: naar bed bij zonsopgang, uit bed bij zonsondergang en in tijden van nood een bijbaantje waardoor er geld instroomt dat welhaast nog sneller weer wordt uitgegeven).
Hoe warm het was, en hoe ver
Zo…dat jaar was snel voorbij, nu moet er toch echt gestudeerd worden. Welke studie wordt het…en waar? Iets technisch, wat toch op het lijf geschreven zou moeten zijn van iedere schaker, iets economisch, iets medisch…en dan de studentenverenigingen die kakkend geil blijken…lange reistijden...al met al blijft er weinig tijd over voor het leven van voorheen.
>Voor je het weet zit je tot over je oren in het studentenleven. Natuurlijk zijn er ook velen die juist tijdens hun studententijd de lokroep van Caïssa niet meer kunnen weerstaan, maar de schaaksport zal bij de studenten in aantal actieve participanten netto toch echt verlies draaien.
Oude kennisen
Maar dan is de studie bijna klaar. Omdat echter ook de studententijd dan teneinde zou worden gebracht - uitermate a-relaxed - wordt er vaak een kunstmatige vertraging aangebracht: het afrondende jaar wordt uitgesteld, tijd dus om die schaakdraad weer eens op te pakken, na vele jaren van afwezigheid. Niet meer zo actief als vroeger, maar de clubavond wordt in ieder geval weer eens bezocht. Het bier mag dan niet zo goedkoop zijn als op de sociëteit, het is er niet minder smakelijk om.
>Vervolgens de baan, een gezin…nog minder tijd over…om te slapen, laat staan te schaken. Na een paar hectische jaren, vaak veroorzaakt door zo’n piepjong kuikentje, en laten we hopen niet door gezinsdilemma's of problemen op de arbeidsmarkt, komt de schaker weer terug voor het wekelijkse partijtje, een gewoonte die vaak dertig jaar in stand gehouden wordt. Want dan komen we in de buurt van het pensioen.
Een rustige oude dag?
Zoals het er momenteel naar uitziet is er ook dan geen recht op een rustige oude dag, maar ervan uitgaande dat ten tijde van het volgende kabinet de situatie er wat rooskleuriger uitziet, houd ik de trend aan die tijdens de Paarse kabinetten nog gevolgd werd: er kwam tijd vrij voor de hobby, of dat nou geraniumstaren of met poppetjes op een 64 velden tellend bord spelen was.
>Dat blijft zo totdat de reeds lange tijd gewonnen stelling totaal verloren gaat door het verschrikkelijke dameoffer Dxd6+!! (totaal overzien), en een hartstilstand de schaker in het harnas doet sterven.
(Moraal: weet wanneer je het rustiger aan moet gaan doen)
>Zodoende is de cirkel weer rond, het bord is weer vierkant. De schaker was klaarblijkelijk het meest actief in zijn sport in de opening en het eindspel van zijn leven.
>Maar de prangende vraag die rest is of die momenten dat hij geen tijd voor het schaakspel had, eigenlijk niet veel beter besteed waren...